مدرسه ی خان شیراز

مدارس دینی در ایران را می توان در چند گروه دسته بندی كرد: نخستین بناهای مستقل از مساجد و با كاربری و نام مدرسه در معماری بعد از اسلام در ایران، مدارس دینی موسوم به “نظامیه” هستند كه در حكومت سلجوقیان و به همت خواجه نظام الملك وزیر مقتدر و دانشمند آن دوران پایه گذاری شدند.
 اما متأسفانه به رغم صلابت و استحكام بناهای سلجوقی نشان چندانی از این مدارس باقی نمانده است.
 
گروه دوم، مدارس دینی متعلق به قرن هشتم هجری اند كه عموماً مقبره ی بانی مدرسه هم به شكل گنبد خانه ای در فضای این مدارس جای دارد و در واقع تركیبی از مدرسه و آرامگاه هستند. از این گروه نمونه هایی در یزد و اصفهان همچنان باقی مانده اند.

گروه سوم، مدارس شاخص قرن نهم هجری هستند كه بخش عمده ی آن ها در محدوده ی جغرافیایی خراسان بزرگ ساخته شده اند كه متأسفانه امروز ساخته خارج از مرزهای سیاسی ایران قرار دارند. این بناها كالبد زیبا و آراسته و تزئینات فراوان دارند كه نمونه های بارز آن ها در شهرهای سمرقند و بخارا دیده می شوند. 

کاشی کاری در کنبد سلطانیه

مقدمه

نگرش بر احوال ملل مختلف در نشیب و فراز تاریخ از برجسته ترین مشخصه لحظه بازشناسی هویت جوامع بشری است. بهمین جهت است كه خداوند سیر و گردش و مطالعه طبیعت و آثار بجای مانده از گذشتگان را از وظایف انسان می شمارد و در قرآن این امر ضروری را به انسان توصیه می‌نماید:

«قل سیروا فی الارض ثم انظروا كیف كان عاقبه المجرمین»

بدون شك گنبد سلطانیه عظیم ترین بنای اسلامی بجای مانده، همچون نگینی بر تارك این آثار میدرخشد.

شاید رهگذران و مسافرانی كه هر روز از جاده تهران زنجان عبور می كنند هیچیك ندانند كه اندكی دورتر از جاده نزدیك زنجان،‌یكی از زیباترین و آبادترین شهرهای جهان برپا بوده و امروزه فقط نشانه های فرسوده ای از آن عظمت و مجد باقی است.

اگر لختی بر ویرانه های بنا بنگریم و اندیشه كنیم، انگشت تحیر به دندان می گزیم كه چگونه استاد معمار پیر وگمنامی ‌آجر بر آجر نهاده و با جرات وشهامت فوق العاده ارتفاع بنا رابالا برده؟و یاكدامین پنجه هنرمندانه به اینهمه تزئین و تكلف همت گماشته است؟

فهرست :

مقدمه

بخش اول : جغرافیای تاریخ سلطانیه

گنبد سلطانیه

سبب ایجاد گنبد سلطانیه

بخش دوم : تزئین آجر و كاشی

تزئینات کاشی در گنبد سلطانیه

الف:  کاشی کاری در تزئینات نمای بیرونی گنبد سلطانیه

ب: کاشی کاری در تزئینات داخلی گنبد سلطانیه

ت:  کاشی کاری در بنای تربت خانه

پ: کاشی کاری مناره ها

ح: كاشی كاری با فرمهای شش گوش

ج: كاشی كاری معرق

    خ: کاشی خشتی در گنبد سلطانیه

بخش سوم : تزئینات بوسیله خطوط نوشته

تكنیك تهیه و مواد بكار رفته

الف – تهیه قالب

ب – آماده كردن محل نقش در قالب

بخش چهارم  : پلان ها و تصاویر

نتیجه

منابع و ماخذ:

کاخ چهل ستون اصفهان

در ضلع جنوبی «میدان نقش جهان» باغی وسیع در خیابان سپه به نام «کاخ چهلستون اصفهان» وجود دارد که پس از سال­ها، هنوز پذیرای علاقمندان به این اثر تاریخی نصف جهان است. به گفته برخی مورخان، «شاه عباس اول» جشن نوروز بیست و سومین سال سلطنت خود را در این کاخ برگزار نموده است. این کاخ محل پذیرایی رسمی «شاه عباس دوم» از میهمانان خود بود. شاه عباس دوم که از سال 1052 تا 1077 هجری قمری در اصفهان سلطنت می­نموده، شهر اصفهان را از جنوب و غرب گسترش داد. وی همانند شاه عباس اول، علاقه فراوانی به ساختن بناهای مختلف مذهبی، کاخ­ها، پل­ها و مدارس داشت. به نوشته کتاب «روضه الصفا»، شاه عباس دوم «عمارت چهلستون»، «پل خواجو»، «باغ طاووس خانه»، «باغ شبکه»، «باغ قوشخانه» و «باغ سعادت آباد» را ساخت و «چهارباغ بالا» و «باغ هزارجریب» را مرمت نمود. همچنین «تالار کاخ عالی قاپو» و کاشیکاری «صحن امام رضا (ع)» در مشهد نیز از کارهای او به شمار می آید.